Naar Een Billijk Relatie-Vermogensrecht (Towards an Equitable Relationship Property Law)
Tijdschrift voor Privaatrecht (Journal of Private Law), pp. 373-402, 2001
30 Pages Posted: 25 Mar 2011 Last revised: 2 Mar 2020
Date Written: March 17, 2001
Abstract
Dutch Abstract: In dit artikel schets ik de principes die aan de basis zouden moeten liggen van een billijk vermogensrecht en dit zowel voor gehuwde als ongehuwde koppels die een duurzame partnerrelatie vormen. Nadat ik enkele punten van kritiek bespreek bij het huidig Belgisch systeem van huwelijksvermogensrecht, werk ik een aantal criteria uit die als basis kunnen dienen voor een billijk huwelijksvermogensrecht. Eén punt is dat het huwelijksvermogensrecht in de interne relatie tussen echtgenoten een zeker niveau van billijkheid moet bevatten en dit ook in het geval van echtscheiding. Daarom argumenteer ik dat contracten van zuivere scheiding van goederen ongeldig moeten zijn en dat een dwingend systeem van deelname in de huwelijkse aanwinsten tussen de echtgenoten waarbij een schuldvordering wordt voorzien voor de echtgenoten, moet ingevoerd worden. Mijn tweede punt is dat het huwelijksvermogensrecht geen externe gevolgen zou mogen hebben. Derde partijen en schuldeisers mogen noch voordeel noch nadeel halen uit de regels die het huwelijksvermogen beheersen. Ten aanzien van derde partijen, moeten de regels van het gemeen recht ten volle spelen en moet het huwelijksvermogensregime irrelevant zijn.
In een tweede deel van artikel, argumenteer ik dat deze regeling niet enkel beperkt moet blijven tot gehuwde echtparen, maar uitgebreid moet worden tot alle intieme tweerelaties. Van zodra dergelijke relatie het punt van een zekere betrokkenheid tussen de partners bereikt heeft (bijvoorbeeld via een gezamenlijk kind of een x jaren van samenwoning), moet er voorrang worden gegeven aan hun daden die zij stellen alsof zij een gehuwd echtpaar zijn en niet het feit dat zij geen plechtige samenlevingsvorm zijn aangegaan. Het dwingende participatiemechanisme moet ook op dergelijke koppels van toepassing zijn, evenals anders regel zoals bijvoorbeeld het alimentatie- en erfrecht. Daarom argumenteer ik dat het huwelijksvermogensrecht plaats moet maken voor een relatievermogensrecht.
English Abstract: In this article I sketch the principles that should underly an equitable system of property law not only for married couples but also for unmarried cohabitants in an intimate conjugal relationship. After explaining some points of criticism on the Belgian marital property law system, I elaborate on criteria that may serve as the basis for an equitable marital property law system. One point is that marital property law should create in the internal relationship between spouses some level of fairness, also upon divorce. I therefore argue that contracts of pure and simple separation of property should be invalid and that an imperative system of participation in marital gains, through an obligatory claim between the spouses, should be introduce. My second point is that marital property law should have no external effects. Third parties and creditors should not be advantaged nor prejudiced by marital property rules. Towards third parties the marital property regime should be irrelevant, giving full application to the common property rules.
In a second part of the article, I then argue that such reasoning should not be limited to married couples but equally applicable to all intimate conjugal relations. As soon as such relationship surpasses a turning point of commitment (be it a common child or x years of cohabitation), there deeds and actions of living in reality like a married couple should overrule their words or choice of living together without commitment. The imperative participation mechanism should also apply to such couples, as well as other rules of e.g. alimony and inheritance law. That is why I argue we should get rid of marital property law to have it replace by relational property law.
Note: Downloadable document is in Dutch.
Keywords: Marital Property Law, Marital Contract, Inheritance Law, Alimony, Creditors
JEL Classification: K 11, K12
Suggested Citation: Suggested Citation