Καινοτόμες Λειτουργίες Διοίκησης στην Εκπαίδευση. Πλεονεκτήματα και Πιθανές Επιπλοκές (Innovative Management Functions in Education. Advantages and Probable Complications)

Abstract

Greek Abstract: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι ο εντοπισμός καινοτόμων λειτουργιών διοίκησης στην εκπαίδευση και η καταγραφή των πλεονεκτημάτων και των επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν από την εφαρμογή τους, ούτως ώστε στη συνέχεια να προταθούν δράσεις για τη βελτίωση της διοίκησης στην εκπαίδευση. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν με τη διεξαγωγή πρωτογενούς έρευνας μέσω ερωτηματολογίου αλλά και από τη σύγχρονη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε 200 διευθυντές σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Αττικής και η στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με χρήση των εγγράφων Google και του Microsoft Excel.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρωτογενούς έρευνας οι καινοτόμες δράσεις διοίκησης υλοποιούνται κατά κύριο λόγο στον τομέα της οργάνωσης των εκπαιδευτικών μονάδων και αφορούν σε μεγάλο ποσοστό τους στόχους και τη χρηματοδότηση του ιδρύματος. Οι βασικοί παράγοντες που παρεμποδίζουν την εισαγωγή καινοτομιών στη διοίκηση εκπαιδευτικών οργανισμών είναι η έλλειψη κατάλληλων υποδομών και η ανεπαρκής χρηματοδότηση. Οι παρουσιάσεις και τα βίντεο κυριαρχούν ανάμεσα στα σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα που χρησιμοποιούν οι διδάσκοντες ενώ η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η αγωγή της υγείας θεωρούνται τα πλέον καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα για την επίτευξη των διδακτικών στόχων των μαθημάτων. Τέλος, η Αγωγή Σταδιοδρομίας και Επιχειρηματικότητας των Νέων θεωρείται καινοτόμος πρωτοβουλία που εφαρμόζεται σε σχολεία τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού.

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη δευτερογενή βιβλιογραφική ανασκόπηση και αφορούν στις καινοτόμες λειτουργίες διοίκησης στην εκπαίδευση εστιάζουν κυρίως στη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, στη Διαχείριση Αλλαγών και στη Διοίκηση μέσω Στόχων. Επιπλέον, τα πλεονεκτήματα των καινοτόμων λειτουργιών στη διοίκηση της εκπαίδευσης συνεισφέρουν σε σημαντικό βαθμό προς την ανάπτυξη μιας βιώσιμης μορφής της οικονομίας, την ανανέωση των διαδικασιών και των πρακτικών που εφαρμόζονται στην εκπαίδευση, όπως επίσης και στη συνολικότερη λειτουργία του σχολείου. Τα βασικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν αφορούν στην εφαρμογή τους από στελέχη που δεν είναι καταρτισμένα και η έλλειψη κατάλληλων υποδομών και της απαραίτητης τεχνικής υποστήριξης.

Για την αποτελεσματική εφαρμογή της καινοτομίας στην εκπαίδευση είναι απαραίτητες διάφορες βελτιώσεις οι οποίες περιλαμβάνουν: (1) στελέχωση των σχολικών μονάδων με διευθυντές με ηγετικό προφίλ, (2) εφαρμογή καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, (3) εισαγωγή και εφαρμογή καινοτόμων μορφών διοίκησης, μέσω της ενσωμάτωσης μοντέλων όπως η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, η Διαχείριση Αλλαγών και η Διοίκηση μέσω Στόχων, (4) καλή επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, (5) συνεχής κατάρτιση και ενημέρωση γύρω από τις πρόσφατες εξελίξεις σε εκπαιδευτικά ζητήματα, εστιάζοντας στα σύγχρονα τεχνολογικά και επιστημονικά δεδομένα.

English Abstract: The purpose of this study is to identify innovative management functions in education and to record the advantages and complications that may arise from their implementation, so that actions to improve management in education can then be proposed. The data were collected by conducting primary research through a questionnaire as well as by a bibliographic review of contemporary international and Greek bibliography. The questionnaires were distributed to 200 primary school and elementary school directors in Attica, Greece and the statistical processing and analysis of the data was carried out using Google Docs and Microsoft Excel.

According to the results of primary research, innovative management actions are mainly implemented in the field of organizing educational units and are largely concerned with the institution's objectives and funding. The main factors hindering the introduction of innovations in the administration of educational institutions are the lack of adequate infrastructure and inadequate funding. Presentations and videos dominate among the modern audiovisual media used by teaching staff, while environmental education and health education are considered to be the most innovative educational programs to achieve the teaching objectives of the courses. Finally, Youth Career and Entrepreneurship Education is considered an innovative initiative that applies to schools both in Greece and abroad.

The findings of the secondary bibliographic review on innovative management functions in education focus mainly on Total Quality Management, Change Management and Management by Objectives. In addition, the advantages of innovative functions in the administration of education contribute significantly to the development of a sustainable form of economy, the renewal of processes and practices applied to education as well as to the overall functioning of the school. The main problems that may arise relate to their implementation by executives who are not well trained and the lack of appropriate infrastructure and the necessary technical support.

In order to effectively implement innovation in education, a number of improvements are necessary, including: (1) staffing of school units with competent leaders; (2) implementation of innovative training programs; (3) introduction and implementation of innovative forms of administration through integration of models such as the Total Quality Management, Change Management and Management by Objectives, (4) Good communication and cooperation among all stakeholders, (5) Continuous training and awareness on recent developments in educational issues, focusing on modern technological and scientific data.

Note: Downloadable document is in Greek.

Keywords: management functions, innovation, total quality management, leadership, Λέξεις-κλειδιά, λειτουργίες διοίκησης, καινοτομία, διοίκηση ολικής ποιότητας, ηγεσία