Digitale platformen: Globale staten naast de staat? Digital Platforms: Global States beyond the State?

Abstract

Dutch Abstract: In de afgelopen jaren hebben meerdere tech-bedrijven hun data gedreven macht ingezet om hun politieke en maatschappelijke invloed te vergroten. Facebook en andere grote tech-reuzen (bijvoorbeeld Google, Microsoft, Amazon, Apple) zijn geen ‘gewone bedrijven’. Bij Facebook en andere Big Tech-platformen identificeren we verschijnselen van de aanwezigheid van de drie machten die normaliter kenmerkend zijn voor traditionele democratische rechtsstaten: Facebook stelt vast en handhaaft richtlijnen voor de community, beleidsregels en andere servicevoorwaarden die niet enkel commerciële aspecten beogen te reguleren maar ook de vrijheid van meningsuiting kunnen inperken. Facebook beslecht ook de geschillen tussen platformgebruikers en is momenteel bezig met het oprichten van een ‘opperrechter'. Big Tech-platformen zijn globale actoren die onze democratische rechtsstaat op verschillende wijzen beïnvloeden. In deze bijdrage verklaar ik aan de hand van internationale literatuur hoe Big Tech-platformen de facto ‘online staten’ zijn geworden en hoe ze de nationale rechtsstaat en de economische constitutie onder druk zetten. De invloed van private bedrijven op de nationale rechtsstaat en internationale rechtsorde wordt tevens in historische context geplaatst.

English Abstract: It is nowadays clear that the influence of large digital platforms such as Facebook extends beyond the private realm. In this paper, I argue that these platforms are not "ordinary companies" but they are becoming states beyond the national state. Within Facebook and other Big Tech platforms, we identify signs of the presence of the three powers that typically characterize traditional democratic constitutional states: Facebook adopts and maintains community guidelines, policies and other terms of service that not only regulate commercial aspects but also limit citizens' freedom of expression. Facebook is also settling disputes between platform users and is currently establishing a "higher court" (Facebook Oversight Board). Big Tech platforms are global actors that influence our democratic constitutional state in various ways. In this paper, I draw on recent literature to explain how Big Tech platforms have become de facto "online states" and how they are currently influencing national states and their economic constitution.This paper focuses on the Dutch context but it draws on international literature to describe a phenomenon of global scale. This paper draws inspiration from the historical discussion on the role of multinational companies and their responsibility for the safeguard of human rights.

Note: Downloadable document in Dutch.

Keywords: digital platforms; big tech; constitutional law; Facebook; multinational companies; economic constitution; Facebook oversight board; Dutch constitutional law

JEL Classification: K2; K10