Financing for the Polish Economy: Prospects and Threats (Finansowanie polskiej gospodarki: perspektywy i zagrożenia)

Abstract

English Abstract: In a properly functioning economy, finance has important role to play in making main sectors of the economy – production, trade, services – to thrive. One of the most important – and often unappreciated – channels by which finance affects the processes taking place in the real sector is the selection of investment projects. It is banks and financial intermediaries that to a great degree decide which projects are carried out in the economy at a given moment, and which are not. If financial institutions are excessively conservative (which today is often an effect of the tight regulatory environment), they will prefer low-risk projects with high levels of collateral (e.g. mortgage loans). A financial system oriented this way will rarely be a source of problems, but at the same time not inclined to finance innovative projects with high potential to benefit the economy. Thus for any economy, a very important question is whether its regulatory framework smartly balances both of these aspects: financial system safety and the need to take on risk.

When analyzing the functioning of the financial system, it’s worth noting the gradual blurring of certain traditional boundaries. While decades ago households were the main source of savings in the economy, and the borrowers were enterprises and the public sector, today both households and companies are on both sides, as suppliers and receivers of capital. The boundary between the functioning of banks and capital markets is also increasingly blurred. Today banks operate broadly through the capital market, both as acquirers of securities and as issuers.

One area that has been developing dynamically in recent years is the flow of financial resources bypassing traditional intermediaries: direct lending through the peer-to-peer (P2P - direct financing of a project by business partners) and crowdfunding platforms (fundraising by collecting money online).

Polish Abstract: W dobrze funkcjonującej gospodarce finanse mają przede wszystkim charakter wspierający – umożliwiają rozwój produkcji, handlu, usług itd. Jednym z najbardziej istotnych – a często niedocenianych - kanałów poprzez który oddziałują one na procesy zachodzące w sferze realnej, jest do­konywanie przez instytucje finansowe selekcji projektów inwestycyjnych. To właśnie banki i pośrednicy finansowi w dużej mierze decydują o tym, które projekty są, a które nie są w gospodarce w danym momencie realizowane. Jeśli instytucje finansowe charakteryzuje nadmierny konserwa­tyzm (w dzisiejszych czasach często pochodna ograniczeń regulacyjnych), to będą preferować bezpieczne projekty o wysokim poziomie zabezpieczeń (np. kredyty hipotecz­ne). Tak ukierunkowany system finansowy nie będzie z re­guły źródłem problemów, ale równocześnie nie będzie też skłonny finansować innowacyjnych projektów o dużym po­tencjale korzyści dla gospodarki. Dlatego też bardzo istot­ną kwestią z punktu widzenia danej gospodarki jest to, aby tworzone w niej ramy regulacyjne umiejętnie wyważały oba te aspekty: bezpieczeństwo i potrzebę ponoszenia ryzyka.

Analizując funkcjonowanie systemu finansowego warto zwrócić uwagę na kwestię stopniowego zacierania się nie­których tradycyjnych granic. O ile jeszcze kilkadziesiąt lat temu głównym źródłem oszczędności w gospodarce były gospodarstwa domowe, a pożyczkobiorcami przedsiębior­stwa i sektor publiczny, to obecnie zarówno gospodarstwa jak i firmy występują z reguły po obu stronach – jako do­stawcy i biorcy kapitału. Coraz bardziej rozmywa się także granica pomiędzy funkcjonowaniem banków, a rynku kapi­tałowego – dziś banki powszechnie działają poprzez rynek kapitałowy, zarówno jako nabywcy papierów wartościo­wych, jak też ich emitenci.

Rozwijający się w dynamicznie w ostatnich latach obszar, to przepływ środków finansowych z pominięciem tradycyj­nych pośredników: pożyczanie w ramach rozwiązań takich, jak peer-to-peer (P2P - bezpośrednie finansowanie projektu przez partnerów bizne­sowych), czy crowdfunding (finansowanie konkretnego projektu przez spo­łeczność, w formie zwykle internetowej zbiórki pieniędzy).

Keywords: financial market, financial system, banking sector, banks, financial intermediation, investments, savings, demography, GDP

JEL Classification: G2