The Russian Invasion in Ukraine: An Anti-Constitutional Moment in International Law?

Abstract

English Abstract: The Russian invasion into Ukraine was the first open and blatant aggression against a sovereign neighbour state in Europe since 1945. Does this war has a systemic significance for the legal order as a whole? The contribution singles out legal trends that relate to three fundamental principles of the current international legal order: peace, humanity, and the planet. My thesis is that, although Russia has breached a fundamental, even constitutional, principle of international law, namely the prohibition of inter-state military force, this breach has productively – though unintendedly – boosted, firstly, a modest reform of the UN architecture and, secondly, a further humanisation of international law. A third trend is the “greening” of the law surrounding war and of the legal status of the individual. These are important positive developments that go to the very heart of international law. With some optimism, the “Ukraine moment” can therefore be seen not only as an anti-constitutional, but at the same time also as a constitutional moment.

Polish Abstract: Rosyjska inwazja na Ukrainę była pierwszą otwartą i jawną agresją przeciwko suwerennemu państwu sąsiedzkiemu w Europie od 1945 roku. Czy wojna ta ma systemowe znaczenie dla całego porządku prawnego? W artykule wyróżniono trendy prawne, które odnoszą się do trzech podstawowych zasad obecnego międzynarodowego porządku prawnego: pokoju, ludzkości i planety. Moja teza jest taka, że chociaż Rosja naruszyła fundamentalną, a nawet konstytucyjną zasadę prawa międzynarodowego, a mianowicie zakaz stosowania międzypaństwowych sił zbrojnych, to naruszenie to w sposób produktywny - choć niezamierzony - pobudziło, po pierwsze, skromną reformę architektury ONZ, a po drugie, dalszą humanizację prawa międzynarodowego. Trzecim trendem jest "zazielenianie" prawa dotyczącego wojny i statusu prawnego jednostki. Są to ważne, pozytywne zmiany, które dotyczą samego serca prawa międzynarodowego. Z pewnym optymizmem "moment ukraiński" można zatem postrzegać nie tylko jako antykonstytucyjny, ale jednocześnie jako konstytucyjny.

Keywords: global constitutionalism, aggression, veto, contestation, human rights, armed conflict, humanisation, rights of nature