Kompozita e shqipes dhe anglishtes (The Albanian and English Compound)

Abstract

Albanian Abstract: Fjalët e përbëra (kompozitat) janë shumë prodhimtare në formimin e fjalëve të reja. Në dy gjuhët, një model i tillë për nga ndërtimi dhe kuptimi kanë ngjashmëri dhe dallime ndërmjet tyre. Në gjuhën angleze kemi kompozitat, si: newspaper, boyfriend, bathroom apo në gjuhën shqipe atdhetar, mirëbesim, liridashës etj.

Përkufizimi i termit apo nocionit kompozitë është thënë në forma të ndryshme, nga studiuesit të ndryshëm, p.sh. “kompozitë,-a f. (it. composito) gjuh. fjalë e përbërë, e formuar nga bashkimi i dy a më shumë temave ose fjalëve në një njësi të vetme fonetike, leksikore e gramatikore.”

A. Xhuvanit ka pohuar: “Mbi këtë çështje ka shkruar se pari N. Jokli në broshurën Naim Frashri të botuar në Gratz më 1925. Se dyti pas tij, ka shkruar i ndjeri K. Cipo të Buletini i Institutit të Shkencave të vitit II nr. 2 - 3” .

English Abstract: Compounding or composition is the word-formation that creates compound lexemes (the other word-formation process being derivation). Compounding or Word-compounding refers to the faculty and device of language to form new words by combining or putting together old words. In other words, compound, compounding or word-compounding occurs when a person attaches two or more words together to make them one word. The meanings of the words interrelate in such a way that a new meaning comes out which is very different from the meanings of the words in isolation.

Note: Downloadable document is in Albanian.

Keywords: Kompozita këpujore, përcaktore, krahasimi, kontrasti ndërmjet shqipes dhe anglishte; compound words: classroom, blackboard, armchair, homework, newspaper, nobleman, breakdown, looking-glass, father-in-law